Modernizacja aplikacji Visual Basic

W czasach, gdy technologie webowe nie były jeszcze rozpowszechnione, jedną z najpopularniejszych technologii tworzenia aplikacji biznesowych był Visual Basic. Dziś nadal funkcjonuje wiele systemów napisanych w tym języku, choć ich dni są policzone. Od przeszło dziesięciu lat Microsoft oficjalnie nie wspiera środowiska programistycznego VB 6.0.

Brak wsparcia VB 6.0 - co to właściwie oznacza

Brak wsparcia nie oznacza, że aplikacje napisane w Visual Basicu przestają działać. Microsoft nadal zapewnia, iż programy napisane w Visual Basic 6.0 działają i w najbliższej przyszłości będą działać nie tylko na starych wersjach systemu Windows, ale również na współczesnych, do Windows 10 włącznie. Tak naprawdę Microsoft zakończył tylko wsparcie dla Visual Basic 6.0 IDE, czyli dla środowiska deweloperskiego począwszy od Windows Vista.

Rzecz w tym, że VB 6.0 IDE służy nie tylko do tworzenia nowych programów Visual Basic, lecz również do modyfikacji już istniejących systemów. I choć udaje się uruchomić IDE Visual Basic dla niektórych nowszych systemów z rodziny Windows, to Microsoft w żaden sposób nie gwarantuje ich prawidłowego działania. Dodatkowo programy napisane w VB6 kompilują się wyłącznie do 32-bitowych programów, podczas gdy współcześnie dominuje 64-bitowa architektura procesorów.

Więcej o wsparciu dla Visual Basic można przeczytać na oficjalnej stronie Microsoftu.

W praktyce brak wsparcia oznacza powolną śmierć wszystkich istniejących rozwiązań napisanych w Visual Basic 6.0. Choć program w napisany w VB6 nadal działa i potencjalnie może nadal działać przez długie lata, to jednak jego modyfikacja będzie coraz bardziej kłopotliwa, bo coraz trudniej będzie uruchomić środowisko deweloperskie. Już teraz najczęściej stosowany obejściem problemu jest stawianie maszyny wirtualnej z Windows XP, na którym VB 6.0 IDE działa prawidłowo, co jest kłopotliwe nawet nie technicznie, lecz organizacyjnie. Bo coraz trudniej zdobyć Windows XP.

Jeśli zatem nasz w swojej firmie aplikację napisaną w Visual Basic, lepiej dobrze się zastanów, czy nie lepiej pomyśleć o migracji na nowszą technologię.

Scenariusz wyjścia z Visual Basic 6.0

Jeśli chcesz przenieść system z VB6, powinieneś zrealizować następujące kroki:

1. opanować bieżące problemy,
2. określić plan rozwoju,
3. wybrać technologię docelową,
4. przeprowadzić migrację.

Opanowanie bieżących problemów

Na ogół o systemach zaczyna się myśleć jako o przestarzałych dopiero wówczas, gdy zaczynają sprawiać problemy, których nie udaje się w prosty sposób usunąć. Niemniej jednak jeśli coś w systemie szwankuje, usunięcie bieżących bolączek powinno być priorytetem. Dopiero po ugaszeniu pożarów można myśleć o kolejnych krokach.

Weź także pod uwagę, że po ugaszeniu pożarów zaczniesz patrzeć na system nieco inaczej. Może nawet stwierdzisz, na jakiś (może nawet dłuższy) czas zrezygnujesz wstrzymasz migrację.

Plan rozwoju

Skoro już grzebiemy przy systemie, który ma swoje lata, to z pewnością przyjdzie Ci do głowy, że można go rozszerzyć o nowe funkcjonalności. Z pewnością masz już listę takich zmian. Warto jednak na chwilę zatrzymać się na tym kroku i wziąć pod uwagę rozwój trendów i technologii. Być może przyjdą Ci do głowy takie rozszerzenia systemu, które 10 lat temu nikomu się nie śniły, a dziś są oczywistością? Jak np. technologie mobilne.

Technologia docelowa

Nad technologią docelową warto się dłużej zastanowić, bo możliwości jest bez liku. Myślę jednak, że nauczony doświadczeniem, powinieneś pomyśleć przede wszystkim o technologiach, które szybko się nie przedawnią.

Sam klasyczny Visual Basic pozostawił kilku spadkobierców. Do najważniejszych należą:

• Visual Basic .NET,
• VBA czyli Visual Basic for Applications,
• VBScript.

Visual Basic .NET, jak sama nazwa wskazuje, jest jednym z języków platformy .NET, znacząco poszerzający możliwości VB6, przy zachowaniu podobnej składni. Jest to samodzielny język ogólnego zastosowania. Platforma .NET jest bardzo popularna, w związku z czym można się spodziewać, że jej implementacja Visual Basica jeszcze długo będzie w użyciu.

VBA jest implementacją Visual Basic służącą do pisania rozszerzeń pakietu MS Office (najczęściej MS Excela). Z racji braku możliwości kompilowania do samodzielnych programów jego zastosowanie jest dość poważnie ograniczone.

VBScript miał być alternatywą dla JavaScriptu, czyli językiem rozszerzającym funkcjonalność stron WWW. Niestety nie spotkał się z uznaniem programistów i aktualnie nie jest wspierany przez większość przeglądarek (z najnowszym Internet Explorerem włącznie).

Poza powyższymi istnieje cała gama technologii, od języków do frameworków, które można wziąć pod uwagę przy migracji. Do wyboru mamy technologie Java, inne języki na .NET, takie narzędzia jak SharePoint czy cała gamę rozwiązań open source, wśród których najpopularniejsze obecnie to Python (zwłaszcza Django), Ruby on Rails, PHP (głównie Laravel, Symfony, Yii i Zend), JavaScript (np. Angular) i wiele wiele innych. Dobry dostawca usług programistycznych z pewnością pomoże w właściwe rozwiązanie do Twojego programu.

Migracja

No i na koniec migracja. Czyli w pierwszym kroku wytworzenie nowego systemu, później przeniesienie danych, a na koniec produkcyjne uruchomienie całego systemu. Ale to już temat na osobny artykuł.